Μαρία Ορφανού
Ψυχολόγος
Ορφέως 71
Παλαιό Φάληρο
Αθήνα
ΜΑΡΙΑ ΟΡΦΑΝΟΥ - ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ B.Sc., M.A.
Η σημασία του πατέρα στη ζωή μίας γυναίκας
Ποιος είναι ο ρόλος του πατέρα μέσα στην οικογένεια;
Με την είσοδο της γυναίκας στην αγορά εργασίας, ο ρόλος του πατέρα στην οικογένεια έγινε λιγότερο ξεκάθαρος. Ενώ παλιά ο κύριος ρόλος του ήταν να προσφέρει οικονομική ασφάλεια, τώρα σε πολλές οικογένειες είναι να συνεισφέρει οικονομικά και να συμμετέχει ενεργά στην ανατροφή των παιδιών. Με τα παιδιά ο μπαμπάς έχει τον «ενεργητικό» ρόλο κυρίως ενώ η μητέρα προσφέρει στοργή και φροντίδα. Μέσα από το παιχνίδι ή τις δραστηριότητες μαζί τους τα μαθαίνει διαφορετικές δεξιότητες που τα βοηθούν συναισθηματικά, νοητικά και κοινωνικά όπως να εξερευνούν, να είναι ανεξάρτητα, να συνεργάζονται αλλά να είναι και ανταγωνιστικά, να ελέγχουν τα συναισθήματά τους, να δοκιμάζουν τα όρια τους. Η μητέρα τα προστατεύει και ο πατέρας τους δείχνει τον πραγματικό κόσμο. Συμπληρώνει δηλαδή την γυναίκα του και συνεισφέρει στον ισορροπημένο ψυχισμό τους. Επίσης, είναι το αντρικό πρότυπο για τα παιδιά, καλύπτει την ανάγκη τους
αλλά και της γυναίκας του για αγάπη και ασφάλεια και συμβάλλει σημαντικά στην πειθαρχεία τους. Το πως και πόσο θα εμπλακεί όμως επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες. Επαγγελματική σιγουριά, το πως βλέπει τους γύρω του να συμπεριφέρονται στις δικές τους οικογένειες, αρμονική σχέση ανάμεσα στο ζευγάρι με μία υποστηρικτική και όχι επικριτική σύζυγο, οι απαιτήσεις της γυναίκας και κυρίως τα βιώματα από τη δική του οικογένεια παίζουν ρόλο στην συμπεριφορά του.
Γιατί ο πατέρας είναι τόσο καθοριστικός στη ζωή μιας γυναίκας;
Ο πατέρας είναι ο πρώτος άντρας που θα γνωρίσει και θα αγαπήσει μία γυναίκα. Η συμπεριφορά του προς την ίδια και την μητέρα της είναι αυτή που θα θεωρεί φυσιολογική στο μέλλον από τους άντρες. Το αν την αγαπήσει θα επηρεάσει το πόσο θα αγαπήσει τον εαυτό της. Το οτι θα θέσει όρια στην αγάπη του θα τη βοηθήσει να ταυτιστεί με την μητέρα. Καθώς το κοριτσάκι μεγαλώνει, ο μπαμπάς εξακολουθεί να έχει κύρος στα μάτια της αφού ασυνείδητα πάντα προσπαθεί να τον ευχαριστήσει. Με τη συζήτηση ιδιαίτερα στην εφηβεία, τις επιβραβεύσεις, τις απαγορεύσεις μπορεί να τη βοηθήσει να πετύχει ακαδημαικά, να έχει δυνατές φιλίες, να βλέπει θετικά τη ζωή. Η απουσία του, εξαιτίας διαζυγίου, θανάτου ή επειδή δεν αφιερώνει χρόνο στην κόρη του, θα της στερήσει τα παραπάνω. Αποφυγή ή επιθετικότητα προς τους άντρες, πρόωρη έναρξη της σεξουαλικής ζωής είναι πρόσθετα αποτελέσματα της πατρικής απουσίας. Γιατί αν δεν πάρει το κορίτσι την προσοχή που χρειάζεται από τον πατέρα της, θα βρει άλλον άντρα να της τη δώσει. Επίσης, αν δεν έχει αντρικό πρότυπο για να ξέρει τι της ζητείται και τι να ζητάει, θα είναι δύσκολο να κρατήσει μία σχέση, μπορεί να χρησιμοποιεί το σώμα της περισσότερο (οπότε αυξάνεται ο κίνδυνος εγκυμοσύνης σε νεαρή ηλικία) ή να κρατάει σχέσεις που δεν είναι υγιείς.
Με ποιον τρόπο καθορίζειο πατέρας τον χαρακτήρα της κόρης του;
Ο τρόπος που καθορίζει ο πατέρας τον χαρακτήρα της κόρης του είναι πιο έμμεσος από της μητέρας. Με την μητέρα το κορίτσι ταυτίζεται άρα συχνά την μιμείται στην αυτοπεποίθηση, σκέψη, έκφραση συναισθημάτων, σεξουαλικότητα και επιλογή συντρόφου. Ο πατέρας χρησιμοποιεί το παιχνίδι και τη φυσική επαφή κυρίως. Μέσα απ’αυτό την μαθαίνει να κάνει πρακτικά πράγματα ή σπορ και όταν τα καταφέρνει να νιώθει περήφανη. Στο πιο «άγριο» παιχνίδι μαζί του μαθαίνει να διεκδικεί, άρα γίνεται λιγότερο ντροπαλή, να ξεπερνάει προβλήματα, να εξωτερικεύει τα επιθετικά της αισθήματα. Την αφήνει να πειραματίζεται και έχει μεγάλες προσδοκίες άρα την κάνει πιο έξυπνη. Μέσω της ήττας στο παιχνίδι ή της πατρικής πειθαρχίας μαθαίνει οτι οι πράξεις της έχουν επιπτώσεις. Στην εφηβεία είναι σημαντικό να μην σταματήσει τη φυσική επαφή γιατί αν νιώθει άβολα ο ίδιος με το σώμα και τη σεξουαλική της ωριμότητα θα της το μεταδώσει. Για τις σχέσεις της με το άλλο φύλο αναφέραμε πόσο καθοριστική είναι η αγάπη του μπαμπά. Ο πατέρας λοιπόν, με τον τρόπο του, θα δώσει στο κορίτσι πράγματα που δε θα πάρει από την μητέρα. Είναι ευθύνη του να είναι «διαθέσιμος» για την κόρη του και ευθύνη της μητέρας να τον μετράει σαν ίσο και να του δώσει χώρο να πράξει αυτό που θεωρεί σωστό.
Αληθεύει οτι αναζητάμε τον πατέρα μας στους μετέπειτα συντρόφους μας;
Ο βαθμός που προβάλλουμε στον σύντροφό μας τα ζητούμενα από τον πατέρα μας εξαρτάται από το πόσο προβληματική ήταν η παιδική μας ηλικία. Αν ασυνείδητα έχουμε πολλά προβλήματα- τραύματα να λύσουμε και δεν καταφέραμε να ωριμάσουμε ψυχολογικά, θα προσπαθήσουμε στο μέλλον να βρούμε κάποιον που θα μας βοηθήσει να τα ξεπεράσουμε. Ψάχνουμε να βρούμε κάποιον που θα μοιάζει με τον πατέρα μας δηλαδή και να μας δώσει αυτά που δεν πήραμε από αυτόν. Το πρόβλημα είναι οτι αν μοιάζει με τον μπαμπά πιθανόν να έχουμε τα ίδια προβλήματα αλλά και να μην τα έχουμε, με τις προβολές που θα κάνουμε σε αυτόν σιγά- σιγά θα τον ωθήσουμε να συμπεριφέρεται σαν τον πατέρα μας, οπότε είναι ένας φαύλος κύκλος. Αν πάλι δεν πάρουμε κάποιον που μοιάζει με τον πατέρα μας αυτός ο γάμος είναι καταδικασμένος να αποτύχει γιατί δεν θα μας βοηθήσει να επαναλάβουμε το σενάριο της παιδικής ηλικίας και να «γιατρευτούμε» από τα παιδικά τραύματα. Αντιθέτως, αν είμαστε ψυχολογικά ώριμοι και δεν υπάρχουν πολλά ασυνείδητα θέματα να επιλύσουμε, θα διαλέξουμε έναν ώριμο σύζυγο και η σχέση θα βασίζεται περισσότερο σε ρεαλιστικά στοιχεία άρα το πιθανό είναι να πετύχει. Αν συνειδητοποιήσουμε οτι προβάλλουμε στους συντρόφους μας τον πατέρα μας, καλό θα ήταν να αρχίσουμε μία προσωπική θεραπεία για να ανακαλύψουμε αυτές τις ασυνείδητες προβολές και με τον καιρό να ωριμάσουμε ψυχολογικά.